مناطق کشت و تولید برنج ایران

ایران یکی از بزرگ­ترین کشورهای جهان است که بخش زیادی از آن را دشت و مزرعه تشکیل داده­ است. در واقع کشور ما جزء پنجمین سرزمین جهان به لحاظ داشتن زمین­‌های کشاورزی است. کشور ایران به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی مناسب و خاک حاصلخیز، یکی از بهترین مناطق برای تولید انواع غلات مانند برنج و گندم است.

برنج، یکی از پرمصرف‌ترین وعده غذایی ایرانیان محسوب می‌شود. بهترین مکان کشت محصولات برنج باید خصوصیاتی داشته باشد تا بتواند بذر گیاه را در خود پرورش دهد. کاشتن برنج در ایران برای کشاورزان همواره مشقت‌بار و دشوار بوده است؛ با این وجود، کشاورزان با علاقه می‌توانند در هر شهر و مزرعه‌ای به کشت برنج بپردازند.

در کجای ایران برنج تولید می‌شود؟

تقریبا بیشتر از 70 درصد برنج کشور ایران در مناطق شمالی ایران تولید می­‌شوند. با این وجود مناطق بسیاری در ایران وجود دارند که کشاورزان آن به تولید انواع برنج شاغلند. با این مقاله، بررسی مناطق کشت برنج در ایران را نشان می‌دهیم. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا با جاهایی که برنج در سرزمین‌مان رشد می‌کند، آشنا شوید.

چنانچه می‌خواهید از ویژگی بهترین برنج‌های ایرانی بدانید؛ بهتر است به مقاله دیگری از سایت برنج‌اول مراجعه کنید، که در همین راستا به نگارش درآمده است. ما روش خرید بهترین برنج ایرانی را با شما به اشتراک می‌گذاریم، تا در انتخاب برنج مرغوب ایران، با توجه به محل کشت برنج تردیدی نداشته باشید.

معرفی مناطق کشت برنج در ایران

مهم­ترین عواملی که در کشت برنج اهمیت دارد، نوع خاک و میزان آب است. همچنین شرایط آب و هوایی منطقه در کشت برنج بسیار تاثیر گذار است. بر همین اساس هر چه خاک محیط حاصلخیزتر و میزان آب در آن محیط بیشتر باشد، برنج بهتری کشت می­‌شود. به همین دلیل است که کیفیت برنج در بخش‌های مختلف ایران متفاوت است.

شرایط آب و هوایی و نوع خاک و میزان آب در مناطق مختلف ایران متفاوت است. مهمترین مناطق کشت برنج در ایران عبارتند از: مازندران، گیلان، گلستان، خوزستان، اصفهان، فارس، سیستان و بلوچستان. قبل از معرفی این مناطق، پیشنهاد می‌کنیم، که با مراکز خرید و فروش برنج در شهرهای بزرگ آشنا شوید.

• برنج گیلان

بهترین برنج در ایران به استان گیلان تعلق دارد. استان گیلان یکی از مناطق مهم شمالی کشور است، که سالانه به تولید مقدار زیادی برنج می­‌پردازد. این استان به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی مناسب و خاک حاصلخیز، برای کشت برنج بسیار مناسب است. مقدار برنجی که در استان گیلان تولید می‌­شود نسبت به استان مازندران خیلی کمتر است. 

کیفیت برنج گیلان به دلیل فصل کشاورزی در رتبه اول قرار دارد. از آنجا که تولید برنج در گیلان، سالانه یک بار در میان تابستان و پاییز انجام می‌شود، بر همین اساس کیفیت خاک و زمان برداشت محصول در این منطقه نسبت به استان مازندران بهتر است. به همین دلیل است که برنج استان گیلان از کیفیت و عطر و بوی بیشتری برخوردار است. 

• برنج مازندران 

مهم‌ترین استان شمالی که به کشت برنج می­‌پردازد، استان مازندران است. استان مازندران بیشترین مقدار برنج کشور را تأمین می‌­کند. در این استان شمالی، سالیانه دو بار به کشت برنج ­پرداخته می‌شود؛ یکی تابستان و دیگری پاییز! برخلاف استان گیلان، شرایط آب و هوایی استان مازندران به گونه‌­ای است که امکان کاشت برنج برای دو بار در سال وجود دارد.

اگرچه بیشترین میزان تولید برنج ایرانی، مختص برنج مازندران است، اما به لحاظ کیفیت ممکن است نسبت به برنج استان گیلان از عطر و بوی کمتری برخوردار باشد. البته برنج کشت دوم یا پاییزه مازندران از برنج گیلان نیز بهتر و مرغوب‌تر است.

با این وجود بهترین نوع برنج ایرانی در استان‌های شمالی شامل مازندران، گیلان و گلستان تولید می‌­شوند. برنجی که در استانهای شمالی تولید می­‌شود، بیشتر از نوع برنج طارم هاشمی است و از عطر و بوی بالایی برخوردار است. برای سنجش مقایسه برنج گیلان و مازندران مقاله‌ای در دست نگارش داریم.

• برنج گلستان

استان گلستان یکی دیگر از استان‌­های شمالی است که به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی و خاک مناسب، مردمانش به تولید برنج می‌پردازد. استان گلستان به دلیل داشتن شرایط متفاوت، به تولید انواع مختلفی از برنج پرمحصول مانند: فجر و ندا، طارم دمسیاه و... می‌­پردازد. برنجی که در گلستان تولید می­‌شود، مانند برنج مازندران و گیلان از کیفیت خوبی برخوردار است.

یکی از عواملی که در کیفیت برنج گلستان تأثیرگذار است، وجود مناطق کوهستانی و شب­‌های سرد آن است که بر عطر و طعم برنج مؤثر است. استان گلستان یکی از مناطقی است که به تولید برنج به روش خشکه کاری نیز می­‌پردازد. روش خشکه کاری برای جلوگیری از مصرف بیش از حد آب و استفاده از مناطق خشک و کم آب انجام می‌شود.

• برنج خوزستان

دومین منطقه ایران بعد از استان­‌های شمالی، بیشترین مقدار برنج در استان­‌های جنوبی مانند خوزستان، فارس و اصفهان کشت می­‌شود. کیفیت برنجی که در استان­های شمالی تولید می‌­شود با استان­های جنوبی متفاوت است. برنج عنبر بو، یکی از بهترین انواع برنج خوزستان است. برنج عنبربو به دلیل داشتن بوی مطبوع و کیفیت بالا بعد از پخت طرفداران زیادی را به سوی خود جلب کرده است. برنج عنبر بو نسبت به برنج­های شمالی کوچک­تر است و معمولاً در شهرهای شوشتر، شادگان، خرمشهر، دزفول استان خوزستان تولید می­‌شوند.

• برنج اصفهان

برنج لنجان یکی از انواع برنج ایرانی است که در شهرهای مختلف استان اصفهان تولید می‌­شود. برنج لنجان یا برنج لنجون، یکی از انواع برنج چمپا است که به دلیل داشتن نشاسته بالا، بعد از پخت بسیار نرم و خوش طعم می­‌شود. این برنج معمولاً در شهرهای لنجان، زرین شهر، چمگران از استان اصفهان تولید می­‌شود. این برنج نسبت به انواع دیگر برنج­‌ها، از مقاومت بیشتری در برابر کم آبی برخوردار است؛ اما در سال‌های اخیر به دلیل خشکی بیش از حد منطقه، بسیار کم تولید می‌شود.

• برنج فارس

از دیگر مناطق جنوبی کشور که به تولید برنج در ایران می‌­پردازد، استان فارس است. استان فارس یکی از جاهایی است که در آن به کشت برنج چمپای قصر دشتی در بخش­‌های مختلف منطقه پرداخته می‌شود. برنج چمپا معمولاً در کامفیروز که در نزدیکی مرو دشت است، کشت می­‌شود. این برنج عطر و بوی زیادی دارد و به دلیل مقاومت در برابر گرما و کم آبی، در محیط‌­های گرم مثل استان فارس تولید می­‌شود. برنج‌­هایی چون شفق، کادوس، نیز در شهر­های جهرم، مرو دشت، فیروزآباد، سپیدان، پاسارگارد، تولید می­‌شود.

• برنج سیستان و بلوچستان

علاوه­ بر استان­‌های شمالی و جنوبی کشور ایران، مردم استان­های کویری مانند سیستان و بلوچستان، با وجود نداشتن آب و هوای مناسب برای کشت برنج، به تولید انواع برنج پر محصول می­‌پردازند. بیشترین مقدار برنج در استان سیستان بلوچستان از نیک شهر و سرباز بدست می‌­آید. برنجی که در این استان تولید می‌­شود، از نوع شیرودی، ندا، شفق، نعمت و... است که از عطر و طعم مطلوبی برخوردار است. علاوه بر سیستان و بلوچستان، استان­هایی چون کهگلویه و بویر احمد، چهارمحال و بختیاری، لرستان، کردستان و اردبیل، متناسب با نوع آب و هوا، برنج­های مختلفی را با کیفیت معمول تولید می­‌کنند.

تولید برنج در ایران

در این مقاله به بررسی مناطق کشت برنج در ایران پرداختیم. کشت برنج با حمایت جهاد کشاورزی در ایران علاوه بر مناطق شمالی، در استان­‌های جنوبی و کویری مانند فارس، اصفهان، سیستان، قزوین، ایلام، زنجان و استان­‌های دیگر انجام می‌شود. انواع برنجی که در این استان­‌ها تولید می­‌شوند، با توجه به شرایط آب و هوایی و نوع خاک متفاوت است. ایران یکی از بهترین سرزمینی است که تولید و کشت برنج‌­های مرغوب، با عطر و طعم ممتاز در آن صورت می‌گیرد.

بهترین منطقه کشت برنج ایرانی

ایران یکی از بهترین مناطق کشت برنج است که به دلیل داشتن زمین‌­های کشاورزی زیاد و شرایط آب و هوایی مناسب، کشاورزان آن به تولید برنج می­‌پردازند. اگر بخواهیم بهترین منطقه کشت برنج را را نظر مرغوبیت محصول آن انتخاب کنیم، با توجه به انواع برنج ایرانی باید بگوییم، برنج شمال در دو استان یعنی مازندران و گیلان، بهترین منطقه کاشت و پرورش گیاه برنج به حساب می‌آیند. برنج مناطق شمالی ایران، در شرایطی از برترین نمونه‌های با کیفیت جهانی است و بعضاً به سایر کشورها نیز صادر می‌گردد.