شهرستان فریدونکنار در استان زیبای مازندران واقع شده است. این شهرستان از شمال با دریای مازندران، از شرق با شهرستان بابلسر و از غرب هم با شهر محمودآباد و سرخ‌رود و از جنوب با شهرستان‌های بابل و آمل همسایه است.

شهر فریدونکنار به واسطه قرارگیری در مسیر شاه‌راه شرق به غرب و بالعکس استان مازندران و واقع شدن در یکی از بهترین نقاط ساحلی دریای خزر و همچنین به دلیل فاصله مناسب با شهر توریستی بابلسر و محمودآباد، بابل، آمل و ساری و تهران از موقعیت مناسب جغرافیایی برای توسعه برخوردار است.

یکی از عوامل مهمی که شهرستان فریدونکنار را معروف کرده، برنج مرغوب این شهر ساحلی است که زبانزد خاص و عام مردم نه تنها استان بلکه کشور شده است. به‌طوری که در سال‌های اخیر، «پایتخت برنج ایران» لقب گرفته است. بارش باران فراوان و زمین حاصلخیز و جلگه‌ای از قدیم، فریدونکنار را به کشت‌گاه مستعد برنج تبدیل کرده است.

شهرستان فریدونکنار کجاست؟

فریدونکنار از ابتدای دوره دوم پهلوی، بسیار بر سر زبان‌ها آمد. شهری بسیار زیبا با سواحل ماسه‌ای بسیار گسترده و خوش آب و هوا! از سال ۱۳۲۰ همزمان با حکومت پهلوی، فریدونکنار معروف شده بود، شهر شده است؛ با این وجود از لحاظ تقسیمات سیاسی تا دهه هفتاد شمسی به صورت دهستان بوده و در این دهه از دهستان به بخشداری تبدیل و از سال ۱۳۸۶ نیز شهرستان شده است.

فریدونکنار شهر ماهی و برنج است، منطقه‌ای حاصلخیز که با کیفیت‌ترین محصول برنج شمال کشور در زمین‌های مرغوب آن کشت می‌شود؛ منطقه‌ای به اسم دابو دشت مازندران! به راستی که لقب پایتخت برنج ایران برازنده این شهر است.

اقامتگاه پرندگان مهاجر و تک درنای سیبری

شالیزارهای فریدونکنار، پس از فصل پاییز و برداشت محصولات کشاورزی، تا فصل زمستان، با تجمع آب فراوان تبدیل به تالاب می‌شوند. بنابرین بستری مهیا می‌شود برای اقامتگاه پرندگان مهاجری که از کشورهای همسایه کوچ می‌کنند؛ که تک درنای سیبری نیز در میانشان دیده می‌شود.

تعداد پرندگانی که در فصل پاییز و زمستان به شالیزارهای فریدونکنار مهاجرت می‌کنند، آنقدر زیاد است که مناظری شگفت‌انگیزی در منطقه ایجاد می‌کند که مورد اقبال گردشگران ایرانی و خارجی است.

میزبانی شالیزارهای پربار فریدونکنار از پرندگان مهاجر، سبب می‌شود که زمین‌های کشاورزی که، سرشار از میکرو ارگانیسم‌ها شود. همانطور که کارشناسان تایید کرده‌اند، در خاک زمین‌های حاصلخیز فریدونکنار بیشتر از شهرهای دیگر استان موجودات ریزی وجود دارند که موجب «تهویه خاک» می‌شود.

همین امر موجب مصرف کمتر کودهای شیمیایی در تولید برنج ایرانی و به‌خصوص برنج فریدونکنار می‌شود، و مصرف کمتر کودهای شیمیایی به مرغوبیت برنج و همچنین سلامت تغذیه انسانی، کمک می‌کند.

حضور میلیون‌ها پرندگان مهاجر به مدت تقریبا نیم سال در شالیزارهای پر آب و امن فریدونکنار، موجب تزریق مقادیر زیادی فضله و کودهای پرندگان وحشی در زمین‌ها می‌شود. کودهای طبیعی به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی ازت و فسفر، موجب غنی‌شدن خاک شالیزارهای منطقه می‌شود.

همانطور که گفته شد، مصرف انواع کودهای شیمیایی به حداقل ممکن می‌رسد؛ از این رو محصولاتی که در منطقه تولید می‌شود، بسیار ارگانیک‌تر از برنج‌های سایر مناطق است. از سویی دیگر این پرندگان معمولا از انواع حشرات و کرم‌ها تغذیه می‌کنند، به همین دلیل مصرف سموم جهت دفع آفات در شالیزارهای فریدونکنار را به حداقل می‌رسانند، و در نتیجه وجود این پرندگان، حاصلخیزی خاک منطقه را تضمین می‌کند.

شالیزار فریدونکنار

زمین‌های شالیزار فریدونکنار با استفاده از آب‌های رودخانه‌ای که به همراه خود مواد رسوبی، املاح و مواد معدنی فراوان دارند، آبیاری می‌شوند. از نظر علمی یعنی دارای قلیایی و هدایت الکتریکی بالایی است که از شاخص‌های مهم در حاصلخیزی طبیعی آب و خاک محسوب می‌شود؛ معمولا این گونه آب‌ها (مثلا در استخرهای پرورش ماهی) و نیز در خاک (مثلا در زمین شالیزاری) نیاز بسیار کمتری به مصرف کودهای شیمیایی ازته و فسفره برای باروری دارند.

بنابرین هزینه اولیه برای تقویت گیاه کاهش می‌یابد، که این مسئله در قیمت نهایی محصولات تاثیر قابل توجهی دارد. به همین دلیل است که محصولات کشاورزی استان گیلان و گرگان، قیمت بالاتری دارد.

برنج فریدونکنار علاوه بر ویژگی‌های اصلی یک برنج خوب از جمله عطر و طعم و قی کشیدگی، در مقایسه با ارقام دیگر برنج کشت شده در نواحی شمالی از لحاظ تغذیه سالم و استفاده کمتر از سموم و کودهای شیمیایی منحصر به فرد است.

تحقیقی در خصوص ارزیابی کمی و کیفی برنج شهرستان فریدونکنار، آمل، بابلسر و محمودآباد، توسط جهاد کشاورزی انجام شده که نتایج، حاکی از این بود که برنج فریدونکنار در مقایسه با شهرستان‌های مذکور از لحاظ قد کشیدن پس از پخت و عطر و طعم بهتر بوده است.

به لحاظ بهداشتی نیز، چون از کم‌ترین میزان کود شیمیایی و سموم در مراحل تولید آن به کار گرفته، مرغوبیت بیشتری داشته و درصد ترک خوردگی برنج و همچنین میزان چسبندگی بعد از پخت در برنج فریدونکنار کمتر بوده است.

کشاورزی فریدونکنار

کشاورزی مهم‌ترین رکن اساسی اقتصادی برای مازندران است. موضوعی که برنج فریدونکنار با موقعیت منحصر به فرد زمین‌های شالیزاری، این توجه را به خود اختصاص داده است. کشاورزان زحمتکش فریدونکناری پس از برداشت اولیه برنج در تابستان، دوباره زمین‌ها را برای کشت دوم (بلافاصله پس از برداشت محصول در دهه اول مرداد انجام می‌شود)، درو می‌کنند.

در کشت دوم، تمامی شرایط و مراحل کاری از جمله کاشت، داشت و برداشت مانند نخستین نوبت کشت محصول، با شرایطی ویژه انجام می‌شود؛ که کیفیت و مرغوبیت بیشتری دارد، و از محصولات ارگانیک شمال محسوب می‌شود. این مسئله دلیل محکمی است تا در خرید برنج فریدونکنار به محصولات طارم مازندران بیاندیشید.

برخلاف اکثر مناطق کشور که اقتصاد محلی، در فصل سرد سال به خواب زمستانی می‌رود، اما مازندران در فصل سرما طبیعت رونق دیگری را از آستین بیرون می‌آورد؛ زیرا با پایان فصل کشاورزی، طبیعت بی‌مانند مازندران، فصل صید و صیادی به مردم این خطه هدیه می‌دهد.

بازار ماهی فروشان

بازار ماهی فروشان قدمتی به اندازه خود شهر فریدونکنار دارد و طی همه این سال‌ها پیوند عمیقی با اقتصاد و فرهنگ مردم این شهر برقرار کرده است. بازار ماهی فریدونکنار، یکی از قدیمی‌ترین مکان‌های عرضه ماهی در شمال کشور است.

در این بازار انواع ماهیان استخوانی دریای خزر همچون ماهی سفید، کپور، کفال، کولی، سوف و… با ارزش غذایی بالا عرضه می‌‎شود. معمولا مسافران و توریست‌ها از مهمترین خریداران این بازار هستند که برای تعطیلات به شمال کشور سفر کرده‌اند.

این‌ها عواملی است، که دست در دست هم نهاده‌اند، تا فریدونکنار برند جهانی پیدا کند؛ و از نشان جغرافیایی آن رونمایی شود. همچنان که توانسته است مورد قبول هموطنان عزیز و مردم کشورهای دیگر قرار گیرد. پس به یاد شالیزارهای زیبای فریدونکنار، سخاوت شکوهمند دریای خزر، صید ماهیگیری صیادان، آسمان آبی آن، و دامگاه‌های دیدنی پرندگان!